Habent papam! En, ’t kon minder ...!

Franciscus I. ‘k Was getriggerd door een kopje: Evangelische ‘latino’ ligt niet wakker van Bergoglio (ND 15/03/2013). Daarin staat beschreven, op gezag van Dennis Petri te Costa Rica, dat de verkozen paus de evangelischen in Latijns-Amerika (en misschien ook Zuid-Amerika - RS) nauwelijks bezig houdt. Herkenbaar. ‘k Heb het niet uitgezocht, maar het zou me niet verbazen als het de evangelischen en ruimer: de protestanten in Brazilië (waar ik enkele jaren mocht vertoeven) ook niet zoveel deed. Het doet de gereformeerden wellicht meer, en dan beperk ik me tot de Euro gereformeerden, die er vandaag overigens anders in staan dan vroeger. Boeiend is de uitwisseling van gedachten tussen bijvoorbeeld mijn drie broers – Bijzet, Burger en Haak – in het ND van resp.5, 12 en 16 maart jl. Het gaat dan echter even niet om wat ze van Franciscus (of Benedictus XVI) vinden, maar ze grijpen de gelegenheid aan, om aan te geven, dat de rooms-katholieke leer echt nog wel fout is. Daar hebben ze gelijk aan, en ze worden gesteund door de vele informatie die vanuit de herdenking van de Reformatie (Refo 500) gegeven wordt over het gelijk van de Reformatie, en de waarde van de Heidelberger Catechismus. Zo zet F. Bijzet, op onder de titel ‘het instituut ‘paus’’ nog eens uit, dat de paus aanmatigende bevoegdheden zijn toebedeeld. Zolang dat voortduurt, zullen we het instituut ‘paus’ verfoeien, en zou niemand als paus moeten willen aantreden (05/03/2013). Paul Waterval, die het rooms-katholicisme uit ervaring kent, legt – in het kader van ‘450 jaar Catechismus’- genuanceerd uit, wat de contekst was van de formulering ‘vervloekte afgoderij’, zoals de mis ‘in de grond van de zaak’ wordt genoemd door de Catechismus (07/03/2013). Daarmee wordt die formulering begrijpelijk, maar tegelijk door Paul benoemd als onbruikbaar voor vandaag. J.J. Burger refereert daaraan, en corrigeert vervolgens onder de titel ‘afgoderij’ de uitspraak van de ND-redacteur in datzelfde genoemde artikel, dat de mis een vervloekte afgoderij zou zijn. Volgens Burger zegt de Catechismus dat niet, maar – slechts – dat de mis ‘in de grond van de zaak afgoderij is’. Wat is het verschil? Als ik hem goed begrijp, vindt hij dat er ‘slechts’ een afgodisch aspect aan de mis zit. Overigens vindt hij dat nog wel erg genoeg, om er mee af te rekenen. ‘Aanbidt Jezus Christus niet in de ouwel, maar roep hem eens te meer in de hemel aan’. Matthijs Haak noemt Bijzet en Burger in zijn bijdrage ‘welbewust’. Hij benadrukt het belang om ons goed bewust te zijn van onze kerkelijke identiteit, inclusief onze verschillen. Dat is de goede basis voor oprechte en door ons verlangde oecumene, begrijp ik. Ondertussen blijft de vraag: wat vinden wij van Bergoglio, alias Francisco I? Vandaag, 18 maart, is er alweer heel veel over gezegd: een Argentijn, Zuid-Amerikaan, een nederig man, en een geleerd en wijs mens. Ik ga er niets aan toevoegen, onnodig, lijkt me. Ik houd het bij een kleine lati-variant, met Groningsgetint commentaar: Habent papam! [ze hebben een paus]. En: ’t Kon minder.